Het is maar weinig automobilisten ontgaan dat Duitsland sinds 1 mei 2006 rijden met winterbanden verlangt als de weersomstandigheden dat eisen. Eigenlijk speelde dat al vorig jaar toen de nieuwe regeling werd aangekondigd. Onder meer de ANWB werd overspoeld met vragen hierover. Veel Nederlandse automobilisten hebben bezwaar, omdat winterbanden al gauw € 500 kosten en veel bergruimte vragen. Inmiddels is de commercie erop gedoken
met verhuur van winterbanden en opslagplaatsen.
Vanwaar de noodzaak van speciale winterbanden? Vroeger had niemand die. Als het glad was, kon je eigenlijk niet rijden. Deed je het toch, dan nam je het risico van een aanrijding. Het is tegenwoordig een kwestie van rubbersamenstelling en profiel. Winterbanden hebben een zachtere rubbersamenstelling (meer silica) en een ander profiel dan gewone banden. Daarom zijn de winterbanden bij bepaalde weersomstandigheden veiliger. De auto komt dan een stuk eerder tot stilstand dan met “zomerbanden”. Met name beneden de 7 graden presteren de winterbanden beter. De veiligheid zou dus de primaire reden moeten zijn om winterbanden te monteren.
Vooral de Nederlandse wintersporters, die veelal door Duitsland rijden, komen met vragen als “Wat zijn winterse omstandigheden?” en “Bij welke temperatuur?”. Er schijnen inmiddels al bekeuringen te zijn uitgeschreven. In de Duitse wet staat: „Bei Kraftfahrzeugen ist die Ausrüstung an die Wetterverhältnisse an zu passen. Hiezu gehören insbesondere eine geeignete Bereifung und Frostmittel in der Scheibenwaschanlage.“. De wetgever heeft ervan afgezien het begrip winterbanden te definiëren. In de praktijk herkent men de winterbanden aan “Winter” of het berg/sneeuwvloksymbool. Daarnaast zijn er banden met het symbool “M+S”, d.w.z. modder- en sneeuwbanden ofwel banden voor alle seizoenen. Deze “keurmerken” zijn eigenlijk niet meer dan fabrieksaanduidingen. De banden voor alle seizoenen zouden ook in de winter voldoen, maar volgens de ANWB-website presteren ze toch minder goed op besneeuwde wegen.
Ook de politie zal moeite hebben met de handhaving. De politie moet immers op straat beoordelen of de banden voldoen, gelet op de weersomstandigheden. Een agent zal de profieldiepte nog wel kunnen inschatten, maar de rubbersamenstelling? Of gaat hij gewoon af op de niet wettelijk geregelde van de fabriek afkomstige symbolen en opschriften op de band? En kan men ingeval van een bekeuring het verweer voeren dat men is overvallen door slechte weersomstandigheden?
Het Duitse winterbandenvoorschrift kost niet alleen de Nederlandse weggebruiker heel wat hoofdbrekens, maar ook menig jurist. De verplichting is neergelegd in een bepaling die het gedrag op de weg regelt en niet in een uitrustingseis. Het verschil is dat het enkele feit dat men geen winterbanden onder heeft, niet strafbaar is, maar wel het rijden zonder die banden onder bepaalde weersomstandigheden. Er is gekozen voor een “gedragsregel” om het Verdrag van Wenen te omzeilen, waarin is geregeld dat de deelnemende landen in hun eigen gebied motorvoertuigen uit andere landen moeten toelaten die voldoen aan de technische eisen uit het verdrag. Daarnaast mag het land dus geen aanvullende eisen stellen. Overigens heeft Nederland het Verdrag van Wenen niet ondertekend. Onduidelijk maar wel waarschijnlijk is dat genoemde “toelatingsregel” uit het verdrag ook van toepassing is op motorvoertuigen uit landen die geen partij zijn bij het verdrag.
De winterbandenverplichting is dus een verkapte uitrustingseis. Wellicht interessant om een bekeuring aan te vechten en te stellen dat de verkapte uitrustingseis in strijd is met het Verdrag van Wenen? Het proberen waard, immers eenmaal een bekeuring ontvangen kan men door deze te bestrijden alleen nog iets winnen en heeft men niets (verder) te verliezen.
Moeten we niet het hele jaar met winterbanden gaan rijden en de hogere slijtage voor lief nemen? Of presteren winterbanden in de zomer slechter? De duidelijkheid is voor de weggebruiker ver te zoeken. Het wordt tijd dat de voertuig(uitrustings)eisen in Europa worden geharmoniseerd op basis van duidelijke technische eisen.
Deze tekst is een samenvatting/extract van een artikel van M.L.M. Renckens in Verkeersrecht, 2006, nr. 12.
